Ooit maakte ik het zelf mee. Een burn-out. Ik was totaal opgebrand, uitgeput, mijn lichaam ging voluit in staking. De herinneringen aan die periode zijn nog springlevend. Een lichaam dat het opgeeft, is een akelige ervaring. Op het moment zelf in elk geval. Maar, net zoals vele anderen, was ik daarna, toen ik me weer beter voelde, ook ergens wel dankbaar dat het me was overkomen. Want deze totale uitputting had me ook veel geleerd. En dat is precies wat ons lichaam op dat moment wil.
Het wil dat we eindelijk luisteren naar wat het ons te vertellen heeft en dat we het nu ook eens gaan respecteren, dat we uit dat drukke hoofd komen dat ons gek maakt en dat je het contact herstelt met je lichaam.
Hoe ben ik hierin beland?
Een burn-out komt nooit als vanzelf, als een donderslag bij heldere hemel. Er is altijd een lange aanloop geweest.
Burn-out is namelijk een energieziekte, die eerst sluimert, zich dan doorzet en jou uiteindelijk helemaal tot stilstand brengt. Het is geen virus dat jou op een dag te grazen neemt en waar je de strijd mee moet aangaan. Meer zelfs: burn-out is het eindpunt van een strijd. Het is het einde van de strijd die je voerde met je lichaam.
Want terwijl dat lichaam jou al lang liet weten dat het niet meer ging, dat je moest vertragen, rusten, pauzeren, ben jij koppig het gaspedaal blijven indrukken. Je kreeg spanningen in nek en schouders, hoofdpijn, maag- en darmklachten. Je voelde je constant moe en futloos. Maar al deze signalen ben je blijven negeren.
In feite heeft burn-out alles te maken met de uitputting van je zenuwstelsel.
Maanden- of jarenlang heb je voortdurend in de sympathische modus (of in stressmodus) geleefd. Na een tijd wist je niet eens meer hoe je nog in de parasympathische (of rust-)modus kon geraken. Je kwam nooit meer echt tot rust. En op die manier kon jouw lichaam niet meer bijtanken, moest het altijd maar over zijn grenzen gaan, als een batterij die in feite plat is, die de kans niet krijgt zich terug op te laden, en die ergens heel diep binnenin nog wat reserve terugvindt.
Tot ook die is opgebruikt. En de batterij haar vermogen om te herladen niet eens meer terugvindt.
En hoe kan ik nu genezen?
Een begin van het antwoord op deze vraag ken jij diep vanbinnen zelf heel goed. Hoe ben je in deze situatie terecht gekomen? Wat heb je gedaan – of net niet gedaan – waardoor je de totale uitputting hebt bereikt en je lichaam in staking is gegaan?
Meestal heeft dat vooral te maken met de situatie waarin je werkt. En daarbij is een teveel aan werk maar één van de oorzaken van een burn-out. We kunnen namelijk heel wat werk verzetten als we er ons goed bij voelen, als er niet die voortdurende stress is. Maar net daar, bij dat goed voelen, ligt vaak het grote probleem.
Je hebt bijvoorbeeld al jaren het gevoel dat je er niet echt toe doet in je job, dat je makkelijk vervangbaar bent omdat jouw eigen talenten en vaardigheden niet eens aan bod komen. Je moet gewoon uitvoeren. Niets meer dan dat. En dat moet je misschien ook nog doen op een manier die jou niet eens ligt, waar je niet achter staat of die zelfs lijnrecht tegen je waarden in gaat. Je zou het zelf helemaal anders doen als je kon kiezen.
Of je wordt voortdurend bekritiseerd, gepest, tegengewerkt. Elke ochtend word je wakker met de gedachte: ‘O nee, alweer een nieuwe dag.’
Het zou ook kunnen dat jij elke dag keihard je best doet in je job, dat je zoveel meer presteert dan wat van jou verwacht wordt, veel meer dan die andere collega’s, die evenveel betaald worden en net hetzelfde werk hebben als jij, en die geen klop meer doen. Maar niemand ziet het, niemand waardeert jouw extra inspanningen en geeft jou eens een compliment.
Meestal heeft een burn-out dus alles te maken met je houding tegenover je job, een tekort aan waardering, erkenning of autonomie.
En die houding heeft stress veroorzaakt. Je zenuwstelsel zat in de sympathische modus, elke dag, elk moment.
Als daar dan ook nog eens problemen bij komen in de privésfeer, zoals een moeilijke relatie, de zorg voor je ouders, of kinderen die het al te bont maken, dan is een burn-out al snel niet meer ver weg.
Toch is genezen van een burn-out veel meer dan afstand nemen van het werk
Je weet nu hoe je in deze burn-out bent beland. Je hebt zicht op de oorzaak.
Maar: hoe pak je dat herstel nu concreet aan? Want jouw lichaam wil niet meer mee, en rusten lijkt niet eens te helpen. Hoe lang je ook ligt, je bent even moe. Er twintig uren over praten met de psycholoog helpt ook al niet. En je hebt ondertussen minstens duizend keer dezelfde positieve affirmaties luidop gezegd, je gelooft ze nog altijd niet echt.
Ondertussen lig je daar maar, in dat bed, niet in staat om zelfs maar te koken of een was in de machine te stoppen.
Inderdaad. Rusten, in de zin van niets doen, zal jou er niet snel bovenop helpen. Het is niet genoeg. Vaak blijf je zelfs tijdens dat rusten in de stressmodus, en voel je je nog steeds opgejaagd, ook al doe je nagenoeg niets en hoeft er niets meer.
Wat jou wel zal helpen, dat is anders gaan denken, wat zeker mogelijk is dankzij de kracht van neuroplasticiteit, en ontspannen. Ontspannen is echter niet hetzelfde als rusten. Het betekent actief gaan werken aan de balans in je zenuwstelsel, die hersteld moet worden. Met oefeningen. En dat kun je op verschillende manieren doen.
Als je daar meer wilt over weten, luister dan naar mijn deze podcastaflevering. Ze gaat helemaal over burn-out en hoe je er weer uit geraakt. En in het vervolg erop, deel 2, vertel ik nog meer over dat herstel en over de concrete oefeningen die je kunt doen.
Daar bovenop heb ik goed nieuws voor jou: je kunt al echt aan de slag gaan met concrete oefeningen.
In mijn gratis e-book ‘Toolbox voor een zenuwstelsel in balans’ vind je namelijk 15 pagina’s vol oefeningen om alvast te beginnen met dat herstel.
Je kunt het hier downloaden:
En er is nog meer goed nieuws:
Want nu is er ook Zen, een uitgebreid online programma waarin ik jou alles leer dat je nodig hebt om je zenuwstelsel in balans te brengen en zo te werken aan je stress, angsten, burn-out en trauma.
(Scrol tot onderaan de home pagina. Daar vind je het formulier.)
0 reacties
Trackbacks/Pingbacks