Hoe start je met mediteren?

Meditatie is in. Heel wat bekende mensen vertellen dat ze het elke dag doen. Je hoort hen zeggen hoeveel goeds het hen brengt en je wilt dit ook. Maar hoe start je met mediteren? Want er worden zoveel tegenstrijdige dingen over meditatie verteld. En eigenlijk heb je het ooit zelfs eens geprobeerd. Om het al even snel weer op te geven. Omdat je je niet kon concentreren, omdat je je hoofd niet kon leegmaken en de gedachten maar bleven komen, of omdat je dacht dat het dan toch misschien niets voor jou was.

En dat is erg jammer.

Alle obstakels waar je op stootte waren namelijk normaal. En de verwachtingen die sommige mensen scheppen zijn absoluut niet realistisch of ronduit onmogelijk. Zoals dat lege hoofd dat je zo graag wilt ervaren. Een leeg hoofd bestaat niet, dus laat dat geen doel zijn.

Vele andere voordelen bestaan wel. En zijn wel degelijk haalbaar. Lees dus vooral verder en probeer het nog eens opnieuw. In onze stressmaatschappij hebben we een tool als meditatie heel hard nodig.

Wat is meditatie precies?

Ja, wat is mediteren eigenlijk?

In principe is het heel eenvoudig. In woorden dan toch. Het uitvoeren is vaak een ander paar mouwen.

Als je mediteert, ga je jouw aandacht namelijk gedurende een bepaalde tijd op één punt proberen te focussen. Bijvoorbeeld op je adem, die in en uit je lichaam stroomt.

Het woord ‘proberen’ is hierbij erg belangrijk. Het gaat namelijk zeker niet vanzelf. Het is zelfs erg moeilijk.

Probeer het maar even uit. Neem je adem waar, het in- en het uitademen, telkens opnieuw, blijf bij die beweging die zich herhaalt, bij die adem, die lucht die je lichaam binnenkomt en het weer verlaat, en ga niet aan het dwalen. Denk niet aan je to do-lijst of aan je zieke kind.

Geen evidente opdracht, nietwaar?

Focussen op één punt en aan niets anders denken gaat dan ook volledig in tegen de aard zelf van onze geest, die de boeddhisten een ‘monkey mind’ noemen.

Volgens de boeddhisten is onze geest dus als een aapje. Hij springt van tak naar tak, van gedachte naar gedachte, de hele dag door. Soms heb je het gevoel dat er zelfs honderd aapjes een feestje houden in je hoofd. Er is die afspraak met de tandarts die je niet mag vergeten te maken, de ruzie met je beste vriendin, de issues op je werk en het verjaardagsfeest voor je jongste dochter die je dringend moet gaan organiseren. Alles lijkt tegelijk je hoofd binnen te komen en je hebt het gevoel overweldigd te zijn.

Die gedachten, ze maken jou gek. Het liefst van al zou je ergens een knopje willen hebben. Een off-knop als poort naar het paradijs, naar dat lege hoofd waar je zo naar snakt.

Alleen: dit knopje bestaat niet. En zonder gedachten zijn, dat is dus onmogelijk.

Wat wel mogelijk is, dat is loslaten, de gedachten die binnenkomen wegsturen voor ze met jou aan de haal gaan, ze voorbij laten drijven als wolken aan de hemel, en terugkeren naar je punt van focus.

Tijdens een meditatie ga je een binnenkomende gedachte dus niet vastpakken en erop doordenken. Je laat haar meteen weer los en brengt jouw aandacht terug naar het onderwerp van je meditatie, naar je adem bijvoorbeeld. Op deze manier train je jezelf in concentratie en in het loslaten van gedachten die jou anders in kringetjes doen draaien.

Ik leg dit allemaal ook uit in deze video:

En hoe start je met mediteren?

Start vooral eenvoudig. Begin dus bijvoorbeeld met je adem. Die is er altijd. Je hebt hem altijd bij de hand.

Ga zitten op een stoel, met rechte rug, zonder te leunen tegen de leuning, of zit op een meditatiekussen op de grond. Leg beide handen op je bovenbenen of op je knieën en sluit je ogen.

Zet een timer, zodat je niet voortdurend op de klok wilt kijken, en begin klein. Enkele minuten volstaan.

Kies één punt waar je jouw aandacht op zult richten, een plek waar je je adem kunt voelen. Dat kan aan de binnenkant van je neus zijn, aan de achterkant van je keel, of in je buik, die uitzet bij een inademing en inkrimpt bij een uitademing.

Kies één van deze punten en hou daar dan jouw aandacht. Observeer je adem, die naar binnen stroomt en terug naar buiten stroomt, opnieuw en opnieuw.

Verander niets aan je ademhaling. Ga niet versnellen, vertragen, verdiepen of pauzeren. Laat alles gaan zoals het gaat. Je bent de observator, de neutrale waarnemer, niet de uitvoerder.

Heel snel al zullen allerlei gedachten je bewustzijn binnenstromen. Ontwikkel er geen weerstand tegen. Verwelkom elke gedachte, maar laat haar meteen weer gaan. En leg je focus terug op je adem.

Misschien moet je deze beweging wel 100 keer herhalen. Dit betekent echter niet dat jouw meditatie mislukt is. Integendeel. Zodra jij je gedachten wandelen stuurt en meteen teruggaat naar je adem, is jouw meditatie geslaagd. Je bent namelijk niet in de val getrapt, je bent niet meegegaan in een ketting van gedachten. En dat is net de bedoeling van meditatie: Je bewust worden van je eigen patronen, gedachten en emoties, meer controle verwerven over je geest.

En hoe moet het dan verder?

Het ideaal is dat je meditatie integreert in je leven, dat je het een vaste plek geeft in jouw routine. Doe het op een vast moment, elke dag. Dat kan ’s morgens zijn, vlak na het opstaan. Maar het mag gerust ook ’s avonds, voor het slapengaan, of op een willekeurig moment op de dag. Het belangrijkste is dat je het een plek geeft in je agenda en dat je je daar dan ook aan houdt. Stel het niet uit tot een later moment op de dag. De kans dat je dan in bed kruipt met de gedachte ‘Ik heb weer niet gemediteerd vandaag’, is groot. Wilskracht is onze zwakste spier. Reken er dus niet op. Reken alleen op discipline.

Kies vooral ook de meditatie die bij jou past. Sommige mensen worden erg onrustig wanneer ze focussen op hun adem. Ga in dat geval voor een bodyscan of voor een mantrameditatie. Heb je te veel rugpijn en is stilzitten een probleem? Doe dan een wandelmeditatie.

Vind je dat er vooral veel werk aan de winkel is wat jouw zelfliefde betreft, dat je zelfs nog moeilijk je hart kunt openstellen voor anderen? Ga dan voor een liefdevolle vriendelijkheid meditatie, zoals je die hier vindt.

De mogelijkheden zijn oneindig. En voor iedereen is er wel een meditatie die past.

Voer het aantal minuten geleidelijk aan op tot je de tijd bereikt hebt die jij elke dag er wilt aan besteden.

Ervaar tenslotte de voordelen. Er zijn er zoveel. Niet alleen leer je door te mediteren je beter te concentreren. Ook ga je minder makkelijk in de val trappen die jouw ego voor je uitgezet heeft, de val van saboterende gedachten, van emoties waar je blijft in hangen en van slechte gewoontes. Je zult meer rust ervaren, beter slapen en beheerster reageren op kritieke situaties.

Verwacht geen wonderen. Die bestaan niet. Niemand is op elk moment zen. Maar start vandaag nog, voel hoe er dingen aan het schuiven gaan in je leven en geniet van al deze prachtige effecten.

Luister je liever naar een podcast die het nog eens allemaal goed uitlegt? In deze aflevering hoor je alles dat je moet weten om te starten met mediteren.

Wil je stap voor stap begeleid worden naar een leven waarin je zoveel mogelijk ZEN bent?
Schrijf je dan nu in voor mijn online programma ZEN. Je leert er alles dat je nodig hebt om rust te creëren in je geest en in je lichaam. Voor meer info, kijk hier.