Het moet een jaar of tien geleden zijn, de eerste keer dat ik me voornam te mediteren. Met gekruiste benen op een kussen gaan zitten, mijn ogen sluiten en focussen op mijn ademhaling. Meer was het niet, dacht ik toen. Maar lang hield ik deze dagelijkse oefening niet vol. Er rezen twijfels, ik voelde me onzeker. Deed ik het wel juist? Waarom lukte het me niet mijn hoofd leeg te maken? En moest ik niet iets als verlichting ervaren? Vrij snel hield ik er mee op. Om pas jaren later de draad weer op te nemen. Een gemiste kans, weet ik nu. Want er zijn veel misverstanden over meditatie.
Waarom discipline niet genoeg is
Mediteren is geen kunst, het is geen topsport en geen vaardigheid waar je talent voor moet hebben. In se is het zo eenvoudig als wat. Maar tegelijk is het verrassend moeilijk. Theorie en praktijk vloeien nu eenmaal niet per definitie naadloos in elkaar. En wat is nu beter: geleide meditatie of zelfstandig mediteren? Daar geef ik een antwoord op in deze blog.
Meditatie is een kwestie van oefenen, van volgehouden discipline en geloof in de kracht van je eigen geest. Maar zelfs deze eigenschappen garanderen jou niet zomaar succes. Want ook al ga je elke dag consequent op dat kussen zitten met het vaste voornemen vol te houden, dan nog kan de moed jou al na enkele sessies in de schoenen zakken.
Oorzaak daarvan zijn meestal de verwachtingen die worden gecreëerd door enkele hardnekkige mythes. Ze zorgen voor ontgoocheling, twijfels en ontmoediging.
Hoog tijd dus om deze misverstanden de wereld uit te helpen.
De meest voorkomende misverstanden
- Tijdens het mediteren mag je aan niets anders denken
Als je tijdens een meditatie verwacht vrij te zijn van gedachten, zul je snel frustratie ervaren. Ooit dacht ook ik dat dit de bedoeling was. En zo voelde elke sessie als een falen.
Een leeg hoofd is echter een onmogelijk doel.
Als mens zijn we van nature begiftigd met een “monkey mind”, een geest die onophoudelijk van de ene naar de andere gedachte springt, zoals een aapje dat doet van tak naar tak. Wanneer je bv. op je ademhaling focust tijdens een ademmeditatie, zul je merken dat allerlei gedachten je aandacht komen verstoren en je afleiden van je ademhaling.
Dit is volstrekt normaal.
Ga zeker geen gevecht aan met wat opkomt in je geest. Erken dat deze stoorzenders er nu eenmaal zijn, benoem de gedachten als gedachten zonder erop in te gaan en laat ze dan weer los. Blijf op elk moment mild voor jezelf. Hoe meer je oefent, hoe consistenter je je focus zult kunnen behouden, zoals ik ook uitleg in deze podcast.
2. Meditatie is ontspannend
Mediteren is geen ontspanningsoefening. Soms is het zelfs net omgekeerd en word je geconfronteerd met dingen die je liever niet wilt zien of voelen. Tijdens een meditatie maak je contact met je innerlijke zelf en moet je de waarheid over wat daarin leeft onder ogen komen. In het dagelijkse leven zoek je waarschijnlijk verstrooiing wanneer ongewenste zaken je geest binnendringen. Je kijkt naar een film, luistert muziek, eet bergen chips of chocolade of je verdooft jezelf met genotsmiddelen. Tijdens het mediteren is er echter geen ontsnapping mogelijk. Toch biedt net deze confrontatie een kans. Blijven zitten met wat is en mindful observeren wat de innerlijke monsters bij je teweegbrengen zorgt voor heling en aanvaarding. En na veel oefenen zul je ondervinden dat je in het dagelijkse leven inderdaad meer ontspannen bent.
3. Meditatie is egoïstisch
Wie tijd neemt voor zichzelf, voelt zich vaak schuldig of zelfzuchtig. Wie deze tijd dan ook nog gebruikt om stil te zitten en schijnbaar niets te doen, lijkt dit egoïsme tot een nog hoger niveau te tillen.
Dit gevoel is hier echter onterecht. Meditatie is namelijk niet alleen op vele vlakken goed voor je eigen welzijn. Het zorgt er ook voor dat je met meer aanwezigheid en mildheid in het leven staat, zodat je ook de mensen rondom jou positief beïnvloedt en hen met meer zachtheid tegemoet treedt.
4. Sommige mensen kunnen niet mediteren door hun aard of karakter
Wie slechts één vorm van meditatie geprobeerd heeft, kan de indruk krijgen dat niet iedereen tot meditatie in staat is. In realiteit zijn er echter vele soorten meditatie. Er is niet alleen ademmeditatie, mantrameditatie, vipassana, …
Voor wie liever beweegt, is er ook wandelmeditatie, dansmeditatie of yoga. Blijf zoeken naar wat het best bij jou past, probeer verschillende vormen uit en maak dan je keuze.
5. Meditatie is tijdrovend
Dit hoeft zeker niet het geval te zijn. Een kwartier meditatie per dag heeft al een meetbaar effect op je concentratievermogen, draagt bij tot een kwaliteitsvoller bestaan en een betere mentale en fysieke gezondheid. Maar ook wie slechts nu en dan 5 minuten kan vrijmaken zal daarvan de weldaden ondervinden. Zelfs een 1-minuutmeditatie, bedoeld om tijdens het werk even een stapje terug te zetten en te centeren, is zinvol. In feite brengt elk moment dat je kunt besteden aan meditatie jou voordeel op. Bovendien zorgt meditatie voor een beter concentratievermogen tijdens de rest van de dag en kan het op die manier eerder een tijdsbesparing opleveren dan tijdverlies. Hier vind je meditaties van verschillende lengtes.
6. Meditatie moet in lotuspositie gebeuren
Je kent ongetwijfeld de mooie plaatjes van mannen of vrouwen die in lotuspositie de meest complete rust uitstralen. Het lijkt alsof dit dan ook de enige juiste pose is. Maar wie ze als volwassene voor het eerst probeert, wordt vaak geconfronteerd met te stramme heupen en slaagt er niet in deze houding aan te nemen, laat staan ze voor langere tijd vast te houden. Voor sommige mensen is oefenen zinvol. Bij anderen zal het ook dan niet lukken. Dat is echter geen probleem. Meditatie mag ook op een stoel gebeuren of op een meditatiebankje. Wat telt is dat je je ruggengraat recht houdt en je lichaam ontspant. Steun niet tegen de rugleuning van je stoel, maar neem plaats halverwege het zitvlak en hou je rug actief recht.
7. Wie niet kan stilzitten, kan niet mediteren
Ook hier geldt: de waarheid is net omgekeerd. Wie een rusteloze aard heeft of gediagnosticeerd is met ADHD, zal net veel weldaden ondervinden van een meditatiepraktijk. In het begin zal het inderdaad moeilijker zijn om stil te zitten en de concentratie te behouden, maar mits wat oefenen zal dit steeds beter lukken en zal er ook in het dagelijkse leven verbetering merkbaar worden.
8. Wie goed mediteert, ziet lichtflitsen en krijgt andere merkwaardige ervaringen
Soms rapporteren mensen wel eens “special effects”. Ze zien een wit licht of kleurige lichtflitsen, voelen zich een met het universum en ervaren een vredige rust. Hoewel dit aangename ervaringen kunnen zijn, zijn ze meestal van korte duur en zijn ze zeker geen must om van een geslaagde meditatie te spreken. De echte effecten van meditatie zijn trouwens pas voelbaar tijdens de rest van de dag.
9. Het duurt vele jaren voor er enig effect merkbaar is
Meditatie is een training in aandacht. Net zoals onze spieren oefening nodig hebben om sterker te worden, heeft onze geest training nodig om de concentratie te behouden. Het is dus waar dat er jaren nodig zijn om een ervaren mediteerder te worden, maar het is niet zo dat je pas dan zult voelen wat meditatie voor je doet. Ook bij een beginner zijn de effecten al voelbaar.
10. Meditatie maakt je emotieloos
Als mens zijn we gevoelswezens en ook meditatie zal daar niets aan veranderen. De praktijk zal er wel voor zorgen dat je minder slaaf wordt van je emoties, wat alleen maar positief kan zijn. Veel mensen voelen zich overspoeld en overweldigd door de scherpte van hun angst, verdriet of woede en weten zich erdoor beperkt in hun handelen. Door meditatie vlakken we onze emoties niet af. We verhinderen hen ook niet er te zijn. Wel worden we ons er meer van bewust wanneer ze in ons opkomen. We kunnen onze emoties observeren, ons even laten meevoeren in de golf ervan en ze dan weer loslaten. In deze podcast leg ik uit hoe je omgaat met moeilijke emoties op een mindfulle manier.
Wil je ook gaan mediteren, maar besef je na het lezen van deze blog dat enige begeleiding noodzakelijk is? Kijk dan even hier en contacteer me om een afspraak te boeken.
De stappen die je beschrijfd, inderdaad … ga volledig akkoord. Ik ben begonnen met meditatie in 2014 en gezien mijn ‘bEperkt zijn’ doe ik alles liggend. Ben alleen, ook een plusPunt(niet altijd evident) … Doorheen mijn beoefening met àndere meditatievormen heb ik geen probleem met stilte en mediteren … maar gedachten zijn er àltijd … wat hielp was ‘alles verwelkomen’ en ‘aanvoelen’ wat mijn aandacht vraagt.
Het is een enirm heilzqme weg tot hiertoe voor mij … ben vriendelijker voor mezelf geworden, probeer te verZachten, alles te verwelkomen … en beoefen Dagelijks gezien ik tijd heb … medicatie is gehalveErd Door te mediteren … doorheen de pijn ademen … dankbaar voor degenen die zich inzetten voor een kwalitatief leven door mindfulness.❤️🙏
Wat is dat mooi om te horen, Mechtilde. Ik ben blij dat meditatie al zo veel voor jou heeft kunnen betekenen. Je hebt dat fantastisch gedaan in elk geval. Proficiat.