Een zak vol medicijnen vloog mee in mijn koffer toen ik naar Peru trok. Poeders tegen dehydratatie, zalf om insectenbeten te verzachten, pijnstillers, een noodkit tegen malaria en nog veel meer.
“Geen risico’s nemen,” had de dokter in de reiskliniek gezegd.
Ik had me er laten vaccineren tegen gele koorts en hepatitis.
“De jungle zit vol gevaren.”
We hadden een lange discussie gehad. De arts, die pleitte voor nog meer vaccins en extra medicijnen, en een steigerende, kritische ik.
De malaria noodkit was een compromis geweest. Preventief pillen slikken met toxische stoffen wilde ik niet doen. Mijn lever was nog steeds niet hersteld van de chemo en ik ging per slot van rekening naar de jungle om te genezen.
Maar een zak vol medicijnen zat voor alle zekerheid dus toch in mijn valies. Geen risico’s nemen. Tot op een bepaald niveau was dat uiteraard het beste.
Een maand later kwam ik terug. De hele zak was intact. Hij was onaangeraakt, ongeopend. Alleen een kolonne mieren had er even zijn weg door gezocht toen die mijn kast tot hun terrein hadden verklaard.
Niet dat ik nergens last van had gehad tijdens die maand, die uitgerekend in het piek-muggenseizoen viel. Er waren wel degelijk wat kwaaltjes. Maar elke keer had de sjamaan een oplossing klaar gehad, recht uit de natuur.
Zo vertoonden mijn benen en armen enkele dagen na mijn aankomst een donkerrood landschap van muggenbeten. De beten waren opgezwollen tot dikke bobbels en maakten me gek van de jeuk. Ik toonde het aan de sjamaan, hij vroeg me te gaan zitten, verdween tussen de bomen en kwam wat later terug met enkele blaadjes van een struik. Zingend plette hij ze met een vijzel. Daarna smeerde hij het mengsel uit over mijn huid. De jeuk werd meteen minder, de zwellingen trokken weg.
De hitte in het Amazonewoud, de ontgifting en de emoties zorgden een paar keer ook voor hoofdpijn. ‘Volg me maar,’ zei de zus van de sjamaan dan. En ze leidde me naar de maloca, masseerde er mijn hoofd met zoveel kracht dat ik haar vingers in gedachten al dwars door mijn schedel zag drukken, maar na een kwartier was alle pijn verdwenen.
Spectaculair was de remedie met de reuzenpadden. Ze vormden het middel waarmee de rugpijn van een jonge man werd behandeld. Elke avond ging de man zelf met zijn zaklamp op zoek naar een exemplaar. Dan bracht hij het dier binnen in de maloca en gaf het aan de sjamaan, waarop die met de poten van het dier over zijn rug wreef. Het was een surreëel zicht in het schemerlicht van een paar kaarsen. De reuzenpad, die geen kik gaf terwijl ze met haar geneeskrachtige slijmerige poten heen en weer reed over de rug van een mens, en de sjamaan, die het dier na bewezen diensten bedankte en terug in zijn habitat ging zetten.
Maar voor mezelf ging het meest wonderlijke effect toch uit van een poeder dat de sjamaan voor me bereidde. Nadat slapen mijn hele leven al een gigantisch probleem geweest was, nadat ik het in de laatste 25 jaar nooit langer dan zes uur per nacht had gedaan, meestal hoogstens vijf, met meerdere onderbrekingen, en nadat ik elk beschikbaar middel ooit had uitgeprobeerd, zonder succes, gebeurde in de jungle iets dat ondertussen onmogelijk leek.
‘Goed roeren’, zei de sjamaan toen hij me het drankje gaf. ‘Anders wordt het giftig.’
Ik roerde stevig, dronk het uit en sliep negen uren lang. Het voelde als een wonder, als een terugkeer naar mijn peutertijd, toen de dingen nog eenvoudig waren en evident.
Elke volgende avond vroeg ik de sjamaan opnieuw om het poeder. Meestal kreeg ik het niet omdat er een ayahuasca ceremonie was of omdat we een ander plantenmedicijn kregen dat er niet mee mocht worden gecombineerd. Maar telkens wanneer ik het wel kreeg, sliep ik opnieuw negen zalige uren.
De energie van de natuur kwam echter niet alleen via onze mond ons lichaam binnen. Dat deed ze ook via onze huid.
Zo namen we nu en dan met de hele groep een modderbad. In een heilige stilte wreven we op die dagen ons volledige lichaam in met helende modder die uit de rode rivier was verzameld en die gezegend was door de sjamaan. We hielpen elkaar om die delen van ons lijf in te wrijven waar we zelf niet bij geraakten en lieten ons drogen in de zon terwijl de modder zoveel mogelijk gif, ontstekingen en slechte energieën uit ons lichaam trok. Daarna volgde een ritueel.
Die ene keer zorgde dat voor een onvergetelijke ervaring, toen enkele Shipibo mannen naar de rivier kwamen terwijl we besmeerd met modder bij elkaar zaten. We keken toe hoe de mannen in de bodem van de rivier begonnen te graven om die dieper te maken en hoe de sjamaan daarbij instructies gaf. Tot hij ons vroeg op twee rijen te gaan staan, met onze rug naar de mannen toe. Niemand had enig idee wat ons te wachten stond, alleen dat er een ritueel zou volgen, en ineens gaf de sjamaan een sein en werden we bekogeld met water. Of zo voelde het toch, als een bekogeling. Want de kracht waarmee het water op ons neerkwam en de snelheid waarmee de Shipibo mannen maar bleven scheppen en lanceren, zorgden ervoor dat we nauwelijks nog naar adem konden happen. ‘Waterboarding,’ riep ik en meteen verslikte ik me in het water. Het water bleef maar komen. Tegelijk vulde een symfonie van geschreeuw en schatergelach de Amazonelucht. Net als kinderen gaven we ongeremd uiting aan al onze emoties, pakten elkaars hand en gilden in koor. Toen hielden de mannen ermee op, vielen we elkaar in de armen en gingen we in de rode rivier liggen om helemaal schoon te worden.
Er viel een rust over ons. Een diepe intense rust. Enkele krabbetjes zwommen tegen onze voeten, een prachtige blauwe vlinder fladderde boven onze hoofden, bleef even hangen en vervolgde weer zijn weg.
We hadden water, we hadden lucht, we hadden de natuur, de sjamaan en elkaar.
Niets meer dan dat was nodig.
0 reacties